Caritas – jedna z największych organizacji charytatywnych działających w Polsce, jak i na świecie. Nadzór nad nią pełni Konferencja Episkopatu Polski.

Proces centralizacji katolickiego ruchu dobroczynnego przypada na przełom XIX i XX wieku. Pierwszy Office central des institutiones charitables powstał w 1890 roku w Paryżu i był dziełem L. Levebre. Jego zadanie było skromne i polegało na utrzymywaniu kontaktu między poszczególnymi dziełami dobroczynnymi oraz popularyzację działalności charytatywnej w społeczeństwie. W Niemczech centralizacja poszła dalej. W 1897 Lorenz Werthmann założył związek dzieł dobroczynnych pod nazwą Caritasverband. Siedzibą centrali stał się Fryburg Bryzgowijski. Za przykładem Niemiec poszła Austria, gdzie w 1900 roku stworzono Zentralstelle der katholischen Vereine fuer freiwillige Wohltaetigkeit. Z okazji kongresu eucharystycznego w Amsterdamie w 1924 roku powstał projekt utworzenia międzynarodowej organizacji charytatywnej pod nazwą Caritas Catholica. Zarząd tej organizacji ukonstytuował się na konferencji w Lucernie w 1926 roku, na siedzibę związku wybrano Bazyleę. Polskę reprezentował w nim Związek Poznański w osobach ks. Walentego Dymka i ks. Janiaka.

Na ziemiach polskich związki towarzystw dobroczynnych powstały również na przełomie stuleci: w 1895 roku we Lwowie powstał Związek Katolickich Towarzystw i Zakładów Dobroczynnych, który koordynował pracę stowarzyszeń św. Wincentego a’Paulo oraz innych towarzystw i dzieł charytatywnych. W 1907 roku ks. Stanisław Adamski wraz z ks. Piotrem Wawrzyniakiem zwołał w Poznaniu zebranie organizacyjne Związku Polsko-Katolickich Towarzystw Dobroczynnych. Poznański Związek Caritas wzorujący się w swej organizacji i formach pracy na niemieckim Caritasverband odegrał pionierska rolę w stosunku do inicjatyw, które po odrodzeniu Polski zostały podjęte we wszystkich diecezjach w Polsce. Na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych prawie we wszystkich diecezjach w Polsce powstały lokalne związki Caritas. W 1937 roku powstał projekt stworzenia centrali diecezjalnych związków, na przeszkodzie w realizacji tego projektu stanęła wojna.

Caritas Polska jest instytucją charytatywną Konferencji Episkopatu Polski. Została reaktywowana w 1989 roku. Odwołuje się tradycji pracy charytatywnej Caritas sprzed 1950 roku. Posiada własną osobowość prawną i działa w oparciu o przepisy prawa kościelnego i państwowego. Caritas Polska koordynuje pracę 44 Caritas diecezjalnych i archidiecezjalnych w Polsce. Współpracuje na arenie międzynarodowej z Caritas Internationalis i Caritas Europa. Udziela pomocy doraźnej i długofalowej, materialnej i finansowej osobom bezrobotnym, bezdomnym, chorym, starszym, dzieciom z rodzin ubogich a także imigrantom i uchodźcom. Caritas udziela również pomocy humanitarnej ofiarom wojen, kataklizmów i nieszczęść naturalnych poza granicami Polski. Początki działalności Caritas w Polsce to głównie dystrybucja darów materialnych otrzymywanych z zagranicy. Szybko jednak zmieniła swoją strategię i zajęła się udzielaniem pomocy charytatywnej dzięki środkom pozyskiwanym od ludzi dobrej woli i instytucji. Caritas utworzyła profesjonalne placówki opiekuńczo-wychowawcze: Stacje Opieki Caritas, ośrodki rehabilitacyjne, Zakłady Pielęgnacyjno-Opiekuńcze, Domy Pomocy Społecznej, Warsztaty Terapii Zajęciowej, Domy Samotnej Matki, kuchnie dla ubogich, świetlice dziennego pobytu dla dzieci i osób w podeszłym wieku, itp.

W ciągu swego istnienia Caritas w Polsce przygotowała i wdrożyła kilka programów ukierunkowanych zarówno na pomoc krajową (organizacja zimowego i letniego wypoczynku dla dzieci z ubogich rodzin, Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom, Jałmużna Wielkopostna, Kromka Chleba, Program Skrzydła) i zagraniczną (Adopcja na odległość).

Przewodniczącą Caritasu w parafii Zaczarnie jest pani Anna Mondel.