Niedziela Palmowa i konkurs na najpiękniejszą rodzinną palmę – 2.IV.2023 r.

Szósta niedziela Wielkiego Postu nazywana jest Niedzielą Palmową, inaczej Niedzielą Męki Pańskiej. Rozpoczyna ona najważniejszy i najbardziej uroczysty okres w roku liturgicznym – Wielki Tydzień.

Liturgia Kościoła wspomina tego dnia uroczysty wjazd Pana Jezusa do Jerozolimy, o którym mówią wszyscy czterej Ewangeliści. Uroczyste Msze św. rozpoczynają się od obrzędu poświęcenia palm. Zwyczaj święcenia palm pojawił się ok. VII w. na terenach dzisiejszej Francji. Z kolei procesja wzięła swój początek z Ziemi Świętej. To właśnie Kościół w Jerozolimie starał się bardzo dokładnie powtarzać wydarzenia z życia Pana Jezusa. W IV w. istniała już procesja z Betanii do Jerozolimy, co poświadcza Egeria (chrześcijańska pątniczka pochodzenia galijskiego lub hiszpańskiego). Według jej wspomnień w Niedzielę Palmową patriarcha otoczony tłumem ludzi wsiadał na osiołka i wjeżdżał na nim do Świętego Miasta, zaś zgromadzeni wierni, witając go z radością, ścielili przed nim swoje płaszcze i palmy. Następnie wszyscy udawali się do bazyliki Zmartwychwstania, gdzie sprawowano uroczystą liturgię. Procesja ta rozpowszechniła się w całym Kościele.

Polskie zwyczaje

Dzisiaj odnowiona liturgia zaleca, aby wierni w Niedzielę Męki Pańskiej zgromadzili się przed kościołem, gdzie powinno odbyć się poświęcenie palm, odczytanie perykopy ewangelicznej o wjeździe Pana Jezusa do Jerozolimy i uroczysta procesja do kościoła. Podczas każdej Mszy św., zgodnie z wielowiekową tradycją, czyta się opis Męki Pańskiej (według relacji Mateusza, Marka lub Łukasza – Ewangelię św. Jana odczytuje się w Wielki Piątek). Obecnie kapłan w Niedzielę Palmową nie przywdziewa szat pokutnych, fioletowych, jak to było w zwyczaju dawniej, ale czerwone. Chrystus wkracza do świętego miasta jako Król i Pan. W Polsce istniał kiedyś zwyczaj, iż kapłan idący na czele procesji wychodził przed kościół i trzykrotnie pukał do zamkniętych drzwi kościoła, wtedy drzwi się otwierały i kapłan z wiernymi wchodził do wnętrza kościoła, aby odprawić uroczystą liturgię. Miało to symbolizować, iż Męka Zbawiciela na krzyżu otwarła nam bramy nieba. Inne źródła przekazują, że celebrans uderzał poświęconą palmą leżący na ziemi w kościele krzyż, po czym unosił go do góry i śpiewał: „Witaj, krzyżu, nadziejo nasza!”.  W polskiej tradycji ludowej Niedzielę Palmową nazywano również Kwietną bądź Wierzbną. W tym dniu święcono palmy, które w tradycji chrześcijańskiej symbolizują odradzające się życie. Wykonywanie palm wielkanocnych ma bogatą tradycję. Tradycyjne palmy wielkanocne przygotowuje się z gałązek wierzby, która w symbolice Kościoła jest znakiem zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy. Obok wierzby używano także gałązek malin i porzeczek. Ścinano je w Środę Popielcową i przechowywano w naczyniu z wodą, aby puściły pąki na Niedzielę Palmową. W trzpień palmy wplatano również bukszpan, barwinek, borówkę i cis. Z palmami wielkanocnymi wiąże się wiele ludowych zwyczajów i wierzeń: poświęcona palma chroni ludzi, zwierzęta, domy. Od dawna istniał także zwyczaj połykania bazi, które to zapobiegają bólom gardła i głowy. Wierzono, że sproszkowane kotki dodawane do naparów z ziół mają moc uzdrawiającą, bazie z poświęconej palmy zmieszane z ziarnem siewnym podłożone pod pierwszą zaoraną skibę zapewnią urodzaj, krzyżyki z palmowych gałązek zatknięte w ziemię bronią pola przed gradobiciem i burzami, poświęcone palmy wystawiane podczas burzy w oknie chronią dom przed piorunem. Poświęconą palmą należy pokropić rodzinę, co zabezpieczy ją przed chorobami i głodem. Poświęconą palmę zatykano za świętymi obrazami, gdzie pozostawała do następnego roku. Palmy wielkanocnej nie można było wyrzucić. Najczęściej była ona palona, popiół zaś z tych palm wykorzystywano w następnym roku w obrzędzie Środy Popielcowej. Dzisiaj, choć wiele dawnych obyczajów odeszło już w zapomnienie – tworzą się nowe.

W wielu parafiach można nadal podziwiać kilkumetrowe plamy i są organizowane konkursy na najpiękniejszą palmę. Również i w naszej parafii, odbył się tradycyjny Rodzinny Konkurs na Palmę Wielkanocną organizowany przez Gminny Ośrodek Kultury w Lisiej Górze oraz naszą Parafię Matki Bożej Bolesnej. Komisja konkursowa w składzie:

  1. pani Ewa Kuta – nauczyciel SP w Zaczarniu
  2. Robert Filipowicz – proboszcz parafii w Zaczarniu
  3. pan Marek Kwapniewski – przewodniczący Rady Rodziców i przedstawiciel sponsorów.

oceniała zgłoszone palmy według regulaminu. Każdy z jurorów przyznawał punkty w skali od 1 do 6 w 3 kategoriach: ogólny wyraz artystyczny, technika i estetyka wykonania palmy, dobór  i bogactwo materiałów zgodnie z regulaminem. Suma punktów  przyznana przez jurorów poszczególnym palmom wyłoniła zwycięzców:

 I miejsce – Bartłomiej Ciochoń  – palma nr 3

II miejsce – Dominik i Adam Szatko – palma nr 2

II miejsce – Kevin Zając – palma nr 4

 

Równorzędne wyróżnienia otrzymali:

  • Karol Wróbel – palma nr 1
  • Martyna Marszałek – palma nr 5
  • Marek, Ola, Gabrysia Małochleb – palma nr 6
  • Dominik, Martyna Książek – palma nr 7
  • Weronika, Łucja, Tomasz Cygan – palma nr 8

 

Finaliści konkursu  otrzymają nagrody finansowe ufundowane przez Gminny Ośrodek Kultury w Lisiej Górze. Wszyscy uczestnicy otrzymają nagrody ufundowane przez sponsorów, a byli nimi:

  • Firma budowlana Wiesław Nytko
  • Firma transportowa Władysław Nytko
  • TOPICAR – złomowanie pojazdów
  • Malarnia proszkowa ARKAN Kazimierz i Krystian Białas
  • HAKPOL Marta i Marian Brożek
  • Sklep spożywczy CYTRYNKA Zaczarnie
  • CHRZANEK Sylwia i Paweł Chrzanowski
  • Joanna i Krzysztof Marszałek
  • Barbara i Łukasz Kużdżał
  • Kinga i Stanisław Szostak
  • Barbara i Marek Kwapniewski
  • Ks. proboszcz Robert Filipowicz

Dla wszystkich uczestników konkursu przewidziane są także okolicznościowe dyplomy. Nagrodzonym jeszcze raz serdecznie gratulujemy!!!